PHÁT HIỆN TRƯỜNG HỢP U THẬN ÁC TÍNH Ở BN TRẺ TUỔI TẠI BV TÂM TRÍ HỒNG NGỰ

Ngày 27/05/ 2023 phòng khám bệnh viện Tâm Trí Hồng Ngự có khám BN ĐVL 26 tuổi, quê quán xã Long Khánh A, Huyện Hồng Ngự, Tỉnh Đồng Tháp, đến khám bệnh vì đau hông lưng phải âm ĩ kéo dài khoảng 6 tháng, bệnh nhân khai không sụt cân, không tiểu máu, không sốt, BN được BS chỉ định cho siêu âm bụng. Kết quả siêu âm bụng nghi ngờ có u thận phải kích thước 70 x 75mm,  sau đó BN được cho chụp cắt lớp vi tính bụng có cản quang để xác định bản chất u. Kết quả chụp CT : Thận phải có thương tổn đậm độ mô không đồng nhất kích thước 71 x 87 x 91 mm, đẩy lồi bao thận, thương tổn bắt thuốc cản quang mạnh thì động mạch nghĩ u thận ( RCC), chưa di căn (T2aN0M0) có kèm ít sỏi nhỏ 2 bên thận. 2 thận bắt và bài tiết thuốc cản quang bình thường.

Sau khi có kết quả cận lâm sàng đầy đủ BN được hội chẩn BS khoa Ngoại niệu để xác định chắc chắn lại chẩn đoán và có hướng điều trị thích hợp. Vì đây là BN trẻ tuổi, tỉ lệ mắc bệnh lại thấp. Sau khi hội chẩn BN được kết luận là ung thư thận phải có xâm lấn ra bao thận nhưng chưa di căn hạch và vùng lân cận nên sau đó BN được tư vấn chuyển BV Ung Bướu Tp.HCM để xem xét phẫu thuật triệt căn và điều trị đa mô thức phối hợp như hoá trị…

Hình ảnh chụp cắt lớp vi tính bụng có cản quang ngày 27/05/2023

Khối u to kích thước  71 x 87 x 91 mm thận phải đẩy lồi bao thận phải, chưa phát hiện xấm lấn tỉnh mạch thận và tỉnh mạch chủ dưới.

TỔNG QUAN UNG THƯ THẬN

Ung thư thận chiếm tỉ lệ thấp khoảng 2% tổng số ung thư, nam giới có tỉ lệ mắc ung thư thận cao hơn nữ giới. Hầu hết người bệnh mắc ung thư thận có độ tuổi trung bình 60-70 tuổi.

Ung thư biểu mô tế bào thận ( renal cell carcinoma ) có nguồn gốc từ vỏ thận chiếm 80-85 % ung thư thận nguyên phát, ở trẻ em ung thư thận chủ yếu là u nguyên bào thận ( bướu Wilms) chiếm 5 – 6 % u ác tính ở trẻ em.

Các triệu chứng của ung thư thận thường rất âm thầm và không có biểu hiện cho tới khi khối u đã phát triển lớn hoặc được phát hiện qua xét nghiệm hình ảnh như siêu âm bụng, CTScan hay MRI.

Chụp CT chẩn đoán xác định u thận là lành tính hay ác tính, nếu ác tính BS đánh giá độ ác tính và phân chia giai đoạn ung thư dựa vào bảng phân loại TNM của AJCC UICC ( American joint committee on cancer ; Union for Internation Cancer Control)

 Các triệu chứng lâm sàng sau có thể là dấu hiệu của ung thư thận:

- Thiếu máu

- Đau lưng, đau vùng mạn sườn

- Tiểu ra máu, tiểu buốt

- Mệt mỏi kéo dài, sụt cân (triệu chứng điển hình của ung thư)

- Sốt (sốt ác tính có liên quan đến ung thư biểu mô tế bào thận)

- Sờ thấy khối u ở bụng.

Yếu tố nguy cơ ung thư thận

Hiện vẫn chưa xác định được nguyên nhân gây ung thư thận. Tuy nhiên, có một số yếu tố nguy cơ sau có thể tăng khả năng hình thành ung thư thận.

- Tuổi (thường gặp từ 50 – 70 tuổi)

- Giới tính (nam dễ mắc hơn nữ)

- Chủng tộc (Người Châu Phi, Mỹ và Trung Quốc)

- Hút thuốc

- Béo phì

- Huyết áp cao

- Lạm dụng một số thuốc như thuốc giảm đau chứa phenacetin, thuốc lợi tiểu

- Tiếp xúc với kim loại nặng Cadimi, thường xuyên làm việc với pin, sơn hoặc vật liệu hàn

- Bệnh thận mạn tính

- Chạy thận ( Lọc máu ) lâu ngày

- Tiền sử gia đình mắc ung thư thận

Điều trị ung thư thận

Nếu bệnh nhân có chẩn đoán ung thư thận khu trú, bác sĩ của có thể khuyên nên điều trị ung thư bằng các phương pháp sau: 

- Cắt bỏ một phần thận

- Cắt thận triệt căn

- Hủy u bằng sóng vô tuyến hoặc áp lạnh.

Mỗi phương pháp đều có ưu điểm và nhược điểm. Tùy vào tình trạng cụ thể của BN mà lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.

Khối u thận có thể di căn đến các cơ quan khác hoặc các hạch. Đây được gọi là bệnh di căn. Trong bệnh di căn, khối u thận được gọi là khối u nguyên phát và các khối u ở các cơ quan khác được gọi là di căn ( thứ phát). Bác sĩ có thể đề nghị điều trị bệnh di căn bằng phẫu thuật, thường kết hợp với liệu pháp nhắm trúng đích ( sử dụng thuốc ) . Trong một số ít trường hợp, liệu pháp miễn dịch cũng có thể được sử dụng, xạ trị có thể được đề nghị.

Nói chung, bệnh di căn không thể chữa khỏi. Việc điều trị của bệnh di căn nhằm mục đích giảm kích thước của khối u và di căn. Điều này sẽ cho người bệnh cơ hội sống lâu hơn và có ít triệu chứng hơn.

Đôi khi, người bệnh không thể phục hồi sau điều trị ung thư thận. Khi điều trị không còn thành công, người bệnh có thể được đề nghị chăm sóc giảm nhẹ để sống thoải mái hơn. Chăm sóc giảm nhẹ là một khái niệm chăm sóc với mục tiêu tối ưu hóa chất lượng cuộc sống của người bệnh nếu không thể khỏi bệnh.

Hiện nay BV Tâm Trí có triển khai điều trị giảm nhẹ cho bn ung thư giai đoạn cuối.

Biện pháp phòng ngừa

Trên thực tế chưa có biện pháp nào được chứng minh là có khả năng phòng ngừa hoàn toàn ung thư thận, nhưng chúng ta có thể giảm thiểu nguy cơ mắc ung thư thận bằng cách:

- Bỏ thuốc (nếu bạn hút thuốc)

- Kiểm soát tốt huyết áp (nếu bị huyết áp cao)

- Duy trì cân nặng hợp lý

- Ăn nhiều rau, củ, quả và hạn chế chất béo

Qua ca bệnh trên chúng tôi khuyến nghị mọi người nên khám sức khoẻ định kỳ hàng năm để tầm soát các bệnh lý tiềm ẩn.

BS CKI. Phạm Quốc Thuần

Khoa CĐHA BV Tâm Trí Hồng Ngự